کتاب مبحث 4 (چهارم) مقررات‌ملی‌ساختمان

کتاب مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان

(الزامات عمومی)

مقدمه

جهت درک بهتر مباحث مقررات ملی ساختمان بعنوان منابع اصلی آزمون‌های نظام مهندسی ساختمان و مشاهده تفاوت‌های آن‌ها با کتب راهنمای مباحث مقررات ملی ساختمان، می‌توان به صفحه مقایسه مباحث مقررات ملی ساختمان و راهنمای مباحث مراجعه نمود که توسط بنیاد مهندسی ساختمان ارائه شده است.

کتاب مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان ایران در شرایط خاصی تدوین می شود؛ در سال‌های اخیر بخش ساختمان در کشور با افزایش سرمایه گذاری و ساخت زیربنای بیشتر مواجه بوده و پروژه های عظیمی از نظر کمیت، چون مسکن مهر، به مراحل پایانی نزدیک – شده؛ اما متأسفانه هنوز مسائل عمومی صنعت ساختمان حل نشده باقی مانده و بحران‌های ناشی از خطر سانحه در برخی ساخت و سازهای غیراصولی اخیر تهدید جدی برای جان و مال مردم محسوب می‌شود.

از طرف دیگر در ساخت و سازهای اصولی‌تر شهرهای بزرگ و کلان‌شهرها نیز عدم توجه به مسائل محیطی در محوطه‌ها و مجموعه‌های بزرگ ساختمانی چون انطباق با ویژگی‌های شهری و مناسب بودن دسترسی‌ها و توجه به مسائل زیست محیطی امکان بروز شرایط نامناسب شهری را تشدید می‌نماید و با وجود صرف هزینه‌های هنگفت از محل منابع ملی، اطمینانی در رضایت بخش بودن نتایج وجود ندارد.

بدیهی است که در این شرایط، به منظور درس‌گیری از تجارب پیشین، علاوه بر لزوم تلاش جهت ایجاد ساز و کاری دقیق‌تر در امر نظارت و اجرای صحیح ساختمان‌ها و هدایت پایدار توسعه و عمران کشور، مسئولیت خطیرتری بر عهده قوانین و مقررات قرار گرفته و لازم است تا الزامات عمومی مقررات ملی ساختمان نیز متأثر از شرایط، بصورتی دقیق‌تر تدوین و بازنگری شود.

نکات قابل توجه در ویرایش جدید کتاب:

بنابراین سومین ویرایش مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان، ضمن تلاش در حفظ شاکله اصلی قبلی و اینکه با نسخه‌های پیشین تفاوت ماهوی نداشته و ادامه دهنده آنها باشد، پیگیری کننده اهداف اصلی و انتظارات عملکردی و اهداف عینی است. در این ویرایش بانظم دهی بیشتر به مطالب و فصل بندی مقررات در جهت بهره برداری سهل‌تر تلاش شده است. کارکرد مناسب و پایدار ساختمان از نخستین و برایش الزامات عمومی ساختمان مد نظر بوده و در ویرایش‌های بعدی تکمیل شده است. در این ویرایش اصلاحاتی در زمینه تعیین الزاماتی برای کارکرد مناسب‌تر ساختمان انجام شده است.

تلاش جهت بکارگیری ارزش‌های معماری و فرهنگی گذشته ساختمان در کشور تداوم یافته و امکان بهره گیری از عناصری چون حیاط مرکزی و گودال باغچه و ساباط و ایوان و مهتابی در این مقررات آورده شده است. تلاش شده تا با تدوین الزاماتی مناسب در جهت ارتقای کیفیت زندگی متصرفین و ایمنی بیشتر در زمان بهره برداری سهمت گیری شود.

در این رابطه توجه به ساختمان های سبز و پایدار و تأکید بر رعایت ضوابط مناسب سازی فضاها برای کم توانان جسمی و حرکتی در نظر گرفته شده و در اهداف عیسی و انتظارات عملکردی بر لزوم توجه مسئولین و متولیان ساخت و ساز بر رعایت الزامات محیطی نیز تاکید گردیده است. [source]

مباحث ۲۲ گانه مقررات ملی ساختمان

فهرست مبحث ۴

۱-۴-کلیات

۱-۱-۴- اهداف کلی

۲-۱-۴-اهداف عینی و انتظارات عملکردی

۳-۱-۴-دامنه کاربرد

۴-۱-۴-استانداردها و ضوابط

۵-۱-۴-مدارک فنی

۶-۱-۴-الزامات اجرایی

۲-۴- تعاریف

۳-۴-دسته بندی فضاها، تصرف‌ها و ساختمان ها

۱-۳-۴-دسته بندی فضاها

۲-۳-۴-دسته بندی و تعریف تصرف‌ها

۳-۳-۴-دسته بندی ساختمان ها از نظر تعداد طبقات و نحوه قرار گیری بر زمین

۴-۴-مقررات کلی

۱-۴-۴-ارتفاع و مساحت مجاز ساختمان ها

۲-۴-۴-الزامات کلی ساخت و قرارگیری ساختمان

۳-۴-۴-الزامات همجواری ساختمان ها، تصرف‌ها و فضاها

۴-۴-۴-الزامات شکل، حجم و نمای ساختمان

۵-۴-۴-الزامات پیش آمدگی های ساختمان

۶-۴-۴-الزامات تأمین امنیت ساختمان ها و ایمنی متصرفين

۷-۴-۴-الزامات مناسب سازی ساختمان برای افراد دارای معلولیت و کم توان جسمی حرکتی

۵-۴-الزامات عمومی فضاها

۱-۵-۴-فضاهای ورودی خروح، ارتباط و دسترس

۲-۵-۴-فضاهای اقامت

۳-۵-۴-اتاق ها و فضاهای اقامت چند منظوره

۴-۵-۴فضاهای اشتغال

۵-۵-۴-فضاهای پخت و آشپزخانه ها

۶-۵-۴-فضاهای بهداشتی

۷-۵-۴-فضاهای نیمه باز

۸-۵-۴-فضاهای باز

۹-۵-۴-فضاها و عناصر واسط نورگیری و تهویه

۱۰-۵-۴-توقفگاه های خودرو

۱۱-۵-۴-انبارها

۱۲-۵-۴-فضاهای نصب تاسیسات

۱۳-۵-۴-سایر مشاعات و فضاهای خدماتی عمومی

۶-۴-الزامات عمومی نورگیری و تهویه فضاها

۷-۴-مقررات اختصاصی تصرف‌ها

۱-۷-۴-تصرف‌های مسکونی

۲-۷-۴-تصرف‌های حرفه ای اداری

۳-۷-۴-تصرف‌های آموزشی فرهنگی

۴-۷-۴تصرف‌های درمانی مراقبتی

۵-۷-۴-تصرف‌های تجمعی

۶-۷-۴-تصرف‌های صنعتی

۸-۷-۴-مقررات خاص ساختمان‌های بلند (گروه ۸)

۹-۴-الزامات عمومی عناصر و جزئیات مهم ساختمان

۱-۹-۴-دیوارها

۲-۹-۴-کف و سقف

۳-۹-۴-نازک کاری و پوشش ها

۴-۹-۴-سقف های کاذب به بام های مسطح

۵-۹-۴-بام های شیبدار

۶-۹-۴-سقف های نورگذر به نصب و اجرای در و پنجره و حفاظ‌ها، جان پناه ها و میله های دستگرد

۷-۹-۴-آب بندی و عایق کاری رطوبتی

۸-۹-۴- شومینه، بخاری دیواری و دودکش‌ها

۹-۹-۴-جزئیات عمومی ایمنی و امنیت در برابر سوانح و سایر خطرات

۱۰-۹-۴-عایق کاری صوتی و حرارتی و صرفه جویی در مصرف انرژی

۱۱-۹-۴-تأسیسات در ساختمان

۱۲-۹-۴-نگهداری و دفع زباله

۱۳-۹-۴-سایر تجهیزات ساختمان